سیلورین در البرز

به جز ناحیة تالش، گسترش سنگ‎های سیلورین البرز منحصر به بخش خاوری این کوه‎ها است. نواحی جاجرم، کوه کورخود، رباط قره‎بیل، بجنورد، شمال شاهرود، بخش‎هایی از البرز خاوری هستندکه برونزدهایی از سنگ‎های سیلورین دارند. در نواحی رباط قره‎بیل، جاجرم و همچنین در ناحیة قلی، سنگ‎های سیلورین شامل یک بخش شیلی تریلوبیت و مرجان‎دار در پایین، یک بخش کربناتی حاوی مرجان و بازوپایان در وسط و یک بخش ماسه سنگی در بالا است. در برش رباط قره‎بیل و جاجرم، در بالای بخش کربناتی پایینی، افق‎های بازالتی وجود دارد که افشار حرب (1373)، آنها را با بازالت‎های سلطان میدان ناحیة گرگان قابل قیاس می‎داند. رخسارة سنگ‎های سیلورین البرز خاوری مشابه ایران مرکزی است. به همین دلیل، در البرز خاوری هم برای ردیف‎های سیلورین از نام « سازند نیور » استفاده شده است.

 جدا از سازند نیور، یکی از واحدهای سنگ‎چینه‎ای سیلورین البرز خاوری « بازالت‎های سلطان میدان » است که جایگاهی بین سنگ‎های اردویسین و دونین دارد و ویژگی‎های آن در بخش ماگماتیسم پالئوزوییک بیان خواهد شد.در البــرز باختری، به ویژه در ناحیة فومنات (کلارک، 1975) و خلخال (حمزه‎پور، 1970) ردیف‎هایی از سنگ‎آهک ضخیم‎لایه، سُرخ‎رنگ و حاوی سرپایان وجود دارد که به طور غیررسمی به نام « سازند درو (Derow Fm) » نام‎گذاری شده و تغییرات سنی آن از اردویسین تا دونین پیشین است و لذا می‎تواند معرف بخشی از سنگ‎های سیلورین البرز باشد. سنگ رخسارة استثنایی و نیز گسترش محدود برونزدهای یاد شده تعلق آنها را به حوضه‎های رسوبی مستقل و متفاوت از البرز خاوری و ایران مرکزی تداعی می‎کند.